سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم (Cervical cancer) در سلول‌های پوششی رحم و در قسمت پایینی آن ایجاد می‌شود. سن ابتلا به سرطان دهانه رحم بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی است. در بیشتر مواقع عفونت HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) منجر به بروز این بیماری می‌شود. بیماری HPV اغلب بدون ایجاد مشکل در طولانی‌مدت درمان می‌شود. اما گاهی‌اوقات، ویروس باقی می‌ماند و باعث تغییراتی در سلول‌های دهانه رحم خواهد می‌شود. این امر زمینه را برای بروز سرطان دهان فراهم خواهد کرد.

سرطان دهانه رحم رشد بسیار آهسته‌ای دارد و از طریق آزمایش‌های غربالگری امکان تشخیص زودهنگام آن فراهم می‌شود. فوق تخصص زنان برای تشخیص زودهنگام آزمایش‌هایی مانند پاپ اسمیر (Pap smear) و تست HPV را تجویز می‌‌کند. مطالعه این مقاله اطلاعات بیشتری از سرطان دهانه رحم، علت، نوع، گرید و راه‌های درمان آن را در اختیار شما قرار می‌دهد.

علائم هشدار‌دهنده سرطان رحم چیست؟

وقتی سرطان دهانه رحم ایجاد می‌شود، ممکن است هیچ نشانه‌‌ای نداشته باشد. معمولا بیماران زمانی با علائم سرطان دهانه رحم مواجه می‌شوند که بیماری پیشرفت کرده است. از رایج‌ترین نشانه‌های این بیماری در مراحل پیشرفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی غیرطبیعی از واژینال: این خونریزی می‌تواند بعد از رابطه جنسی، بین ۲ قاعدگی یا پس از یائسگی رخ دهد.
• خونریزی ماهانه که شدیدتر از حالت طبیعی است و مدت زمان بیشتری نیز طول می‌کشد.
• درد هنگام رابطه جنسی
• ترشحات آبکی و خون‌آلود واژن که اغلب بوی بدی دارند.

باید بدانید این علائم می‌توانند ناشی از سایر شرایط پزشکی باشد. تجربه یک یا چند مورد از این علائم به این معنا نیست که به سرطان دهانه رحم مبتلا شده‌اید. با این حال، در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، به خصوص اگر ادامه‌دار هستند یا بدتر می‌شوند، ضروری است که برای ارزیابی کامل و آزمایش با فوق تخصص زنان مشورت کنید.

علت سرطان دهانه رحم چیست؟

عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) مهم‌ترین دلیل بروز این بیماری است. بیش از ۱۵۰ نوع ویروس HPV وجود دارد که برخی از گونه‌های آن مانند نوع ۱۶ و ۱۸، ریسک بروز زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند. این ویروس سلول‌های اندام تناسلی،‌ مقعد، دهان و گلو را آلوده می‌کند اما اندام‌ها داخلی مانند قلب، ریه و خون را درگیر نخواهد کرد. افرادی رابطه جنسی پُرخطر دارند، بیشتر در معرض این بیماری قرار می‌گیرند. این ویروس می‌تواند از طریق تماس پوستی، رابطه جنسی وا‌ژینال، مقعدی و دهانی منتقل شود.

فاکتورهایی مانند سیگار کشیدن و سابقه خانوادگی نیز ریسک بروز این بیماری را افزایش می‌دهند.

گرید‌بندی سرطان دهانه رحم چگونه است؟

پزشکان با استفاده از درجه‌بندی سرطان دهانه رحم اندازه تومور و میزان گسترش بیماری را توضیح می‌دهند. برای این بیماری چهار گرید اصلی وجود دارد:

1. در این مرحله سلول‌های سرطانی تنها دهانه رحم را درگیر کرده‌اند و به اندام‌های مجاور گسترش پیدا نکرده‌اند.
2. در این مرحله سلول‌های سرطانی به بافت‌های مجاور حمله کرده‌اند.
3. در این شرایط بیماری بافت‌های اطراف، غدد لنفاوی لگن و شکم درگیر کرده است.
4. در این مرحله بیماری بافت‌های دور را تحت تاثیر قرار داده است. پزشکان به این حالت اصطلاحا متاستاز (metastasis) می‌گویند.

انکولوژیست و متخصص زنان با توجه به اینکه بیماری در چه گریدی قرار دارد، شیوه درمان را تجویز می‌کنند.

انواع سرطان دهانه رحم چیست؟

پزشکان سرطان دهانه رحم را براساس سلول‌ها و بافت‌های خاص که در این ناحیه وجود دارد، به چندین نوع مختلف تقسیم می‌‌کنند:

• کارسینوم سلول سنگفرشی Squamous Cell Carcinoma به اختصار (SCC): این مورد از شایع‌ترین انواع سرطان دهانه رحم به‌شمار می‌رود و بیش از ۷۰ درصد آن را تشکیل می‌دهد. منشأ آن از سلول‌های اپیتلیال سنگفرشی پوشاننده دهانه رحم (squamous epithelial cells) است.
• آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma) : این نوع سرطان در سلول‌های غده‌ای و پوششی دهانه رحم ایجاد می‌شود. بروز آن در زنان جوان بیشتر شایع است.
• کارسینوم آدنوسکواموس (Adenosquamous Carcinoma): این نوع چندان شایع نیست و ترکیبی از سلول‌های سرطانی سنگفرشی و غده‌ای است.

انواع دیگری از سرطان دهانه رحم وجود دارد، با این حال نوع کارسینوم سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوم بیشتر شایع هستند.

راه‌های درمان سرطان دهانه سرطان رحم چیست؟

شیوه درمان سرطان رحم شامل موارد زیر است:

• جراحی (Surgery): اغلب پزشکان از این تکنیک برای درمان سرطان دهانه رحم در مراحل ابتدایی استفاده می‌کنند. جراحی می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
• هیسترکتومی کامل (Total Hysterectomy): برداشتن کامل رحم
• بیوپسی مخروطی (Conization): برداشتن یک قطعه بافت مخروطی شکل از دهانه رحم.
• هیسترکتومی رادیکال (Radical Hysterectomy) : خارج کردن رحم، دهانه رحم و غدد لنفاوی و بافت‌های مجاور از بدن.
• پرتودرمانی (Radiation Therapy): در این تکنیک پزشک متخصص با استفاده از اشعه ایکس پرانرژی یا دیگر اشکال پرتو سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهد. پرتودرمانی نیز به شکل‌های زیر انجام می‌شود:
• پرتوتراپی خارجی (External Beam Radiation): در این حالت اشعه توسط دستگاهی که از خارج از بدن قرار دارد به سلول‌های سرطانی تابانده می‌شود.
• براکی تراپی (Brachytherapy): در این تکنیک پزشک متخصص منابع رادیواکتیو را داخل بدن بیمار کاشت می‌کند.
• شیمی درمانی (Chemotherapy): پزشک داروهای شیمی درمانی را به‌صورت خوراکی یا تزریقی برای بیمار تجویز خواهد کرد.
• درمان های هدفمند (Targeted Therapy): در این تکنیک پزشک داروهایی را توصیه می‌کند که به‌طور خاص مسیر رشد سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند. به این ترتیب رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی مختل می‌شود.
• ایمونوتراپی (Immunotherapy): در این حالت بیمار داروهایی را مصرف می‌کند که منجر به تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شود. در واقع دستگاه ایمنی بدن سلول‌های سرطانی شناسایی می‌کند و از بین می‌برد.

با توجه به گرید سرطان دهانه پزشک متخصص از چندین تکنیک برای درمان استفاده می‌‌کند. هر کدام از شیوه‌های درمان سرطان دهانه رحم با عوارض جانبی خاص خود همراه است. برای مثال ممکن است در طی درمان دردهای مفصلی شما افزایش یابد. در چنین حالتی به کمک دکتر روماتولوژی (روماتولوژیست، rheumatologist) نیز نیاز خواهید داشت.

طول عمر بیماران سرطان رحم چقدر است؟

امید به زندگی این بیماران به فاکتورهایی مانند شدت علائم سرطان دهانه رحم ، نوع و گرید سرطان، سن، وضعیت سلامتی عمومی بیمار، تکنیک و میزان اثربخشی درمان بستگی دارد. چنانچه بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بیمار شانس بهبودی زیادی دارد.

اگر در این زمینه به راهنمایی و مشاوره نیاز دارید، می‌توانید از طریق خدمات آنلاین سلامت مشاوره پزشکی آنلاین داشته باشید.