روانشناسی سلامت بهتر است یا روانشناسی بالینی؟

رشته روانشناسی در مقطع ارشد و دکترا، دارای گرایش های مختلف و متنوعی ست که منابع ارشد روانشناسی در هر گرایش، رتبه و پیشینه لازم، واحدهای درسی و در نهایت اهداف هر کدام متفاوت از دیگری است. برای انتخاب درست یکی از این گرایش ها جهت ادامه تحصیل، ابتدا لازم است تفاوت های هر گرایش در موارد مذکور را بررسی کنید. در ادامه به بررسی تفاوت های دو گرایش روانشناسی سلامت و روانشناسی بالینی می پردازیم.

تفاوت های گرایش بالینی و سلامت در واحدهای درسی

رشته روانشناسی سلامت و روانشناسی بالینی، با وجود شباهت های موجود، تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند و متمایز از هم هستند؛ لذا طبیعی ست که با وجود تعدادی از واحدهای درسی مشترک، در بسیاری از واحدهای درسی متفاوت از همدیگر باشند.

می توان گفت روانشناسی سلامت با بهره گیری از یک مدل زیستی-روانی-اجتماعی، عوامل موثر بر سلامت افراد را بررسی می کند و از علوم پزشکی نیز بهره می گیرد. بنا بر همین موضوع، در روانشناسی سلامت دانشجو موظف به گذراندن واحدهایی ست که متمرکز بر سلامت از نظر علم پزشکی ست؛ در حالی که چنین دروسی در رشته روانشنسی بالینی بسیار کمتر است.

چه کسانی مجاز به شرکت در کنکور کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی هستند؟

برای شرکت در کنکور ارشد بالینی، دانشجو باید بداند که دو مسیر وزارت علوم و وزارت بهداشت را پیش رو دارد و بر اساس توانایی، شرایط و علاقه خود بین این دو مسیر یکی را انتخاب کند و با مطالعه درست منابع ارشد بالینی آن را طی کند.

در آزمون ارشد روانشناسی بالینی از وزارت علوم، داوطلبان می توانند با مدرک لیسانس روانشناسی و حتی با لیسانس غیرمرتبط در این آزمون شرکت کنند. فقط باید توجه داشته باشند که جامع ترین منابع ارشد روانشناسی بالینی را برای مطالعه انتخاب کنند.

در کنکور وزارت بهداشت، برای گرایش بالینی، داوطلبانی مجاز به شرکت در این آزمون هستند که لیسانس مرتبط، یعنی مدرک کارشناسی روانشناسی داشته باشند.

چه کسانی مجاز به شرکت در کنکور کارشناسی ارشد روانشناسی سلامت هستند؟

در گرایش روانشناسی سلامت نیزداوطلبان می توانند هم از طریق کنکور وزارت بهداشت و هم وزارت علوم وارد این رشته شوند. متقاضیان با لیسانس غیرمرتبط مجاز به شرکت در وزارت علوم هستند اما بهداشت خیر.

روانشناسی سلامت در وزارت بهداشت و وزارت علوم

برای مقطع کارشناسی ارشد فعلا صرفا دانشگاه های وزارت بهداشت این گرایش را در دانشگاه های علوم پزشکی ایران (انستیتو روانپزشکی تهران)، علوم پزشکی بهشتی و علوم پزشکی اصفهان پذیرش میکنند. منابع و مواد درسی گرایش روانشناسی سلامت با گرایش بالینی در وزارت بهداشت،تفاوت زیادی ندارد و مهمترین افتراق این دو گرایش در ضرایب برخی دروس می باشد (برای اطلاع دید از ضرایب و مواد درسی هر گرایش می توانید از جلسات مشاوره  رایگان کیهان استفاده نمایید.) برای دکتری نیز صرفا دانشگاه های وزارت علوم گرایش روانشناسی سلامت را پذیرش می کنند، آزمون سلامت روان در وزارت علوم، تحت عنوان کلی مجموعه روانشناسی و هم گروه با گرایش های بالینی و عمومی اتفاق میفتد که از نظر مواد درسی( روانشناسی رشد، آسیب شناسی روانی، زبان عمومی، استعداد تحصیلی، نظریات شخصیت،امار و روش تحقیق) در گرایش کلی مجموعه روانشناسی تفاوت عمده ای نیست.

تفاوت های روانشناسی سلامت و روانشناسی بالینی در اهداف

روانشناسان بالینی بیشتر بر ارزیابی، پیش بینی و درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، دوقطبی ، اسکیزوفرنی و… متمرکز هستند؛ اما تمرکز روانشناسان سلامت به طور عمده بر پیشگیری، حفظ سلامت، معالجه بیماری و شناسایی عوامل و علل بیماری می باشد.

در واقع می توان اذعان داشت که فعالیت روانشناسان بالینی، اغلب پس از ظهور اختلال است؛ اما روانشناسان سلامت بیشتر به دنبال پیشگیری از ظهور بیماری و ارتقا سلامت و همچنین ارائه خدمات روانشناختی برای بیماری های جسمی هستند.

درباره تفاوت های موجود میان گرایش روانشناسی بالینی و روانشناسی سلامت مارینو پرز در سال 1991، بیان می کند که روانشناسی سلامت با مسائل روانشناختی سروکار دارد که امکان دارد عواقب فیزیولوژیکی به همراه داشته باشند؛ در حالی که روانشناسی بالینی خود با مشکلات روانی سروکار دارد.

تفاوت های روانشناسی سلامت و روانشناسی بالینی در بازار کار

روانشناسان سلامت، عمدتا در حوزه ها و محیط هایی مثل بیمارستان ها، مراکز خدمات روانشناختی، مراکز مبارزه با سوء مصرف مواد، مرکز ارائه خدمات به معلولین، واحدهای مراقبت های بهداشتی، واحدهای نگهداری از سالمندان، مراکز مداخله گر فوریت ها و بحران های مرتبط به سلامت مشغول به کار شوند.

روانشناسان بالینی، پس از اتمام مقطع ارشد می توانند اقدام به دریافت مجوز و تاسیس کلینیک کنند؛ البته فارغ التحصیلان در اوایل دوره کاری سعی می کنند تحت نظر سوپروایزرها در کلینیک ها به کسب تجربه بپردازند.

همچنین روانشناسان بالینی می توانند در بیمارستان های روانی، درمانگاه های بهداشت روانی، مراکز توانبخشی، مراکز دولتی، کلینیک های رونپزاشکی و یا به عنوان مدرس در مدارس و دانشگاه ها مشغول به کار شوند.

اما به طور کلی از نظر بازار کار من الجمله جذب در هئیت علمی دانشگاه ها، تاسیس کلینیک و یا مطب، کار در کلینیک های درمانی موجود، استخدام بیمارستانی فرق عمده ای میان روانشناسی سلامت و روانشناسی بالینی نیست و صرفا گاها حوزه های کاری متفاوتی دارند.

روانشناسی سلامت بهتر است یا روانشناسی بالینی؟

پاسخ به این سوال، بسته به هر علایق، شرایط، توانایی ها و ویژگی های هر شخص متفاوت است؛ بنابراین در پاسخ به این سوال، هر فرد باید ابتدا تفاوت های موجود میان منابع ارشد روانشناسی بالینی و منابع روانشناسی سلامت برای کنکور، اهداف و بازارکار هر گرایش را به خوبی بررسی کرده و سپس رشته و مسیر مطلوب رسیدن به آن را انتخاب کند.

فراموش نکنید که لازمه موفقیت  در هر کدام یک از این گرایش ها مطالعه درست جامع ترین منابع ارشد روانشناسی، متناسب با گرایش مد نظر می باشد. به عبارت دیگر برای شرکت در آزمون ارشد روانشناسی بالینی، شما باید منابع ارشد بالینی و برای گرایش روانشناسی سلامت، منابع سلامت را مطالعه کنید.