درباره شرکت شل و تولیدات این شرکت بیشتر بدانید

شل پی‌ال‌سی یک شرکت چندملیتی است که هم اکنون دفتر مرکزی آنها در شهر لندن مستقر شده است.

اولین فعالیت‌های شرکت شل در حوزه نفت و گاز مربوط به سال ۱۸۹۰ میلادی است که شخصی به نام جین باپتیست آگوست کسلر به همراه همکار خود هنری دیتردینگ شرکتی را با نام رویال داچ در کشور هلند دایر کردند. هفت سال بعد بخش انگلیسی این شرکت فعال‌تر شد و در بریتانیا اعلام موجودیت کرد.

ده سال از این تأسیس گذشته بود که اتحاد شرکت رویال داچ و شرکت نفتی شل باعث تشکیل مجموعه رویال داچ شل شد.

شیوه سهام‌داری این دو شرکت کمی پیچیده است و تا سال ۲۰۲۲، با اینکه دو شرکت در هم ادغام شده بودند اما سهام و دفاتر مرکزی جداگانه‌ای داشتند. در این سال این دو شرکت کاملاً در هم ادغام شدند و شل پی‌ای‌سی شکل گرفت.

شل هم اکنون یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان به‌حساب می‌آید و در سال ۲۰۱۱ درآمدی بالغ بر ۴۷۰ میلیارد دلار داشته است. همچنین از لحاظ وسعت، یکی از ۶ شرکت بزرگ دنیاست.

فعالیت شرکت شل محدود به صنعت خاصی نیست و تمام زنجیره اکتشاف تا تولید و فرآوری مواد نفتی را شامل می‌شود. مونو اتیلن گلیکول یکی از موادی است که قبلاً از طریق این شرکت تولید شده و توسط شرکت شیمیایی تصفیه به فروش می‌رسید.

از نظر گستردگی نیز در حدود ۹۰ کشور خریدار خدمات شل هستند و مالک چیزی حدود ۵۰ پالایشگاه در سراسر جهان است. برخلاف این تصور که بسیاری از کشورهای خاورمیانه تولیدکننده نفت هستند اما زحمت بسیاری از زنجیره تولید این ماده حیاتی بر دوش شرکت‌های دانش بنیانی است که کارهای نقشه‌برداری تا فرآوری و توزیع را به عهده دارند و شل پی‌ای‌سی یکی از آنهاست.

شل از کجا شروع کرد؟

مارکوس ساموئل یک تاجر اشیاء عتیقه در بریتانیا بود و رفته‌رفته بازرگانی صدف را نیز به آن اضافه کرد. پسر مارکوس سال‌ها راه پدر خود را در پیش گرفت و در اواخر عمر خود همان‌طور که در بالا به آن اشاره شد با همکاری شرکت رویال داچ، هلدینگ بزرگ رویال داچ شل متولد شد.

رویال داچ شرکت نفتی بود که توسط دو دوست تشکیل شد. توسعه نفت در سوماترا باعث شد که شاهزاده ویلیام سوم دستور اکتشاف و حفاری نفتی را به این شرکت واگذار کند.

تجربه سوماترا باعث شد که دومین پروژه این شرکت در هند شرقی که امروزه اندونزی خوانده می‌شود شروع به کار کند و موجب رونق این کمپانی شود. رویال داچ تجربه حفاری و اکتشاف داشت و شل با نیم‌قرن سابقه در صنعت حمل‌ونقل و تجارت صدف توانست تولیدات این شرکت را به چندین کشور جهان صادر کند.

در سال ۱۹۲۹ شرکتی جانبی به نام شل کمیکال تأسیس شد که وظیفه تحقیق و توسعه در مورد صنایع شیمیایی و مواد اولیه شوینده‌ها را بر عهده داشت. این واحد تحقیقاتی یکی از نقاط قوت شل بود و بخشی از موفقیت شل در سال‌های آتی فعالیت شرکت به‌خاطر تولید محصولاتی مانند تری اتیلن گلیکول است.

شرکت شل از رکورد داران صنعت نفت نیز هست. به عنوان مثال اولین نفت زیر دریا در خلیج مکزیک توسط این کمپانی استخراج شد و سال‌ها این فناوری در انحصار این شرکت بود.

همچنین این شرکت اولین استفاده‌کننده از فناوری رایانه‌ای در اکتشافات خود است و از این جهت نیز به نوعی رکورددار است.

رکورد فروش و سودآوری این شرکت در بازه زمانی خاصی موجب شد تا مدتی به عنوان سودآورترین شرکت جهان شناخته شود.

شل چطور وارد ایران شد؟

در سال ۱۹۵۴ و در زمان پهلوی دوم،قراردادی موسوم به کنسرسیوم در ایران امضا شد که به موجب آن شل به طور رسمی وارد بازار نفت ایران شد. بسیاری از کارشناسان به مفاد آن توافق نامه اعتراض داشتند کهه برخی از آنان معتقد بودند که این توافق به صورت استعماری منعقد شده و منافع کشور ایران در آن لحاظ نشده است.

دهه ۱۹۶۰ میلادی این شرکت حضور خود را در خاورمیانه گسترش داد و با همکاری شرکت ایتالیایی آجیپ موفق به کشف بزرگ‌ترین میدان گازی جهان شدند که بین ایران و قطر مشترک بود. بدعهدی شرکت شل باعث شد که پروژه در ایران ناتمام بماند و شرکتهای دیگر اقدام به برداشت گاز از این میدان مشترک کنند.

در سالهای گذشته و با اظهارات وزرای نفت و مسئولین وقت مشخص شد که تعدادی از نقشه های میادین گازی ایران توسط این کارشناسان به سرقت رفته و ایران در پی احقاق حقوق خود است. گرچه تیم حقوقی این شرکت به هیچ عنوان زیر بار این اتهام نرفت ولی شواهدی مبینی بر صحت این ادعا وجود دارد.

این کش و قوس ادامه داشت تا اینکه شرکت شل به طور کامل از میدان گازی پارس  جنوبی خارج شد.

شوک قیمتی که در سال ۱۹۷۳ وارد بازار نفت شد باعث شد که این شرکت به فکر توسعه انرژی‌های تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی و توربین‌های بادی بیفتد.

نماد شرکت شل نشانگر چیست؟

اگر به نشان تجاری شرکت شل نگاه بیندازید متوجه می‌شوید که این نشان مربوط به اولین حوزه فعالیتی این شرکت یعنی تجارت صدف است. لوگوی این شرکت نماد صدفی است که از بالا به آن نگاه می‌شود و در سال‌های بعد رنگ‌های قرمز و زرد داخل نماد جابه‌جا شدند.

گفته می‌شود که درگذشته رنگ کشتی‌های این شرکت قرمز انتخاب می‌شد تا از بقیه کشتی‌ها قابل شناسایی باشد.

تولیدات و محصولات

گفته می‌شود که شرکت شل یکی از تولید کنندگان بزرگ مواد شیمیایی است و موادی از قبیل اتیلن گلیکول ها و سایر مواد شیمیایی اولین بار در این مرکز تولید شده‌اند. با راه اندازی پتروشیمی شازند اراک، کارخانه‌ها و تولید کنندگان ایرانی توانستند به راحتی خرید بوتیل گلیکول را از این شرکت انجام دهند. که این کار در هزینه های آنها صرفه بسیار زیادی داشت.