شقاق یا فیشر مقعد نیاز به جراحی دارد؟

شقاق مقعد یا آنال فیشر وضعیتی بسیار دردناک است که حاصل زخم سطحی یا پارگی در ناحیه پوشش سلولی مقعد است. شقاق به صورت یک خط طولی است که در نیمه تحتانی کانال مقعد در ناحیه زیر خط دندانه‌ای ایجاد می‌شود و چون این ناحیه حسگرهای بسیار زیادی دارد، یک وضعیت فوق‌العاده دردناک را برای فرد بیمار ایجاد می‌کند.

مانند سایر بریدگی ها یا پارگی های کوچک روی پوست، شقاق مقعدی ممکن است در عرض چند هفته خود به خود بهبود یابد. با این حال، اگر شقاق مقعدی دارید، باید به پزشک عمومی مراجعه کنید زیرا آنها می‌توانند به شما توصیه‌ها و داروهایی برای کمک به کاهش علائم و بهبود سریع‌تر شقاق بدهند.

بسیاری از موارد شقاق مقعدی خفیف می‌تواند با درمان‌های دارویی بهبود یابد. اما شقاق مزمن معمولا بعد از درمان‌های خانگی و دارویی دچار عود مکرر می‌شود و به راحتی بهبود نمی‌یابد. در چنین شرایطی روش‌های لیزر و عمل جراحی شقاق تنها راه‌های درمان این عارضه هستند.

اقداماتی برای پیشگیری و درمان شقاق حاد

تعدادی از اقدامات خودیاری وجود دارد که پزشک ممکن است برای درمان یبوست و کاهش درد ناشی از شقاق مقعدی توصیه کند. از بین بردن یبوست با کاهش فشار رکتوم می‌تواند به شقاق مقعدی کمک کند تا بهبود یابد و احتمال ایجاد شقاق مکرر در آینده را کاهش دهد. اقدامات خودیاری عبارتند از:

• افزایش مصرف روزانه فیبر با گنجاندن مقدار زیادی از غذاهای پرفیبر در رژیم غذایی خود مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل
• جلوگیری از کم آبی با نوشیدن آب فراوان
• تلاش برای ورزش بیشتر – برای مثال، با پیاده روی یا دویدن روزانه
• وقتی احساس می‌کنید نیاز به دفع دارید، توالت رفتن را به تاخیر نیندازید
• اگر از دستمال مرطوب استفاده می‌کنید، از مصرف محصولاتی که معطر یا حاوی الکل هستند اجتناب کنید، زیرا ممکن است منجر به ناراحتی یا خارش شود
• چند بار در روز، مخصوصاً بعد از مدفوع، داخل یک لگن آبگرم بشینید تا عضلات مقعد از حالت انقباض خارج شوند

اگر به شقاق مقعدی مبتلا هستید اما با اقدامات خودیاری و مراقبت‌های خانگی بهبود نیافته‌اید، پزشک ممکن است روش‌هیا عمل جراحی فیشر را برای شما تجویز کند.

روش‌های عمل جراحی شقاق

شقاق مزمن باید با جراحی اصلاح شود. شقاق و بافت اسکار مربوطه برداشته می‌شود و گاهی اوقات، یک برش نازک در عضله اسفنکتر مقعد نیز ایجاد می‌شود. روش‌های جراحی که برای شقاق مورد استفاده قرار می‌گیرد به شرح زیر است:

عمل لیزر شقاق (فیشر)

بسیاری از افراد به دلیل ترس از جراحی و عوارضی که می تواند داشته باشد، درمان شقاق را به تاخیر می‌اندارند. یکی از بهترین روش‌های عمل سرپایی شقاق یا فیشر، لیزر درمانی است. عمل لیزر شقاق به صورت سرپایی و با بی حسی موضعی انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن و گذراندن دوران نقاهت طولانی نمی‌باشد.

بهترین روش درمان شقاق با لیزر است که هیچگونه عوارضی را به دنبال ندارد و در کمتر از نیم ساعت به صورت سرپایی و در کلینیک انجام می‌شود.

عمل اسفنکتروتومی

این روش شامل بریدن ماهیچه های اسفنکتر در قسمت پایین بدن برای رهایی از تنش است که به شقاق اجازه می دهد تا بهبود یابد. پزشک شما معمولاً این را تنها پس از اینکه سایر درمان‌ها از جمله بوتاکس را امتحان کردید، پیشنهاد می‌کند. شما معمولاً عمل را با بیهوشی عمومی انجام خواهید داد، به این معنی که در طول آن در خواب خواهید بود.

این روش را می توان به دو روش انجام داد. در اسفنکتروتومی باز، جراح یک برش کوچک در پوست شما ایجاد می کند تا بتواند عضله اسفنکتر را ببیند. برش معمولاً برای بهبودی باز می ماند. در اسفنکتروتومی بسته، جراح تیغه ای را از زیر پوست شما عبور می دهد تا به عضله برسد و آن را برش دهد.

فیشرکتومی

جراحی شقاق به روش فیشرکتومی معمولا همراه با بوتاکس انجام می‌شود و در آن پوست آسیب دیده ناحیه اطراف مقعد برش داده شده و حذف می‌شود. ناحیه‌ای که پوست آن برداشته شده به مرور ترمیم و در نهایت بیماری درمان می شود.

فلپ پیشرفته

جراحی شقاق به روش فلپ معمولا پیشنهاد نمی‌شود و تنها در مواردی که سایر روش‌های درمان نتیجه بخش نباشند، کاربرد دارد. در این عمل نوعی پیوند پوست از ناحیه سالم مقعد به ناحیه آسیب دیده انجام می‌شود تا شانس بهبود زخم شقاق افزایش یابد.

نقاهت بعد از عمل شقاق

ممکن است برای نرم کردن مدفوع و جلوگیری از یبوست به شما مسکن و دارو داده شود. همچنین باید مایعات زیادی بنوشید و غذاهایی بخورید که فیبر زیادی در آنها وجود دارد تا از بازگشت شقاق مقعدی جلوگیری کنید. غذاهای پر فیبر شامل میوه ها و سبزیجات، نان های سبوس دار و غلات هستند.

مهم است که کف خود را تمیز و خشک نگه دارید. در چند روز اول پس از جراحی، بعد از هر بار اجابت مزاج (پوو) حمام یا دوش بگیرید. سپس محل را با پنبه مرطوب تمیز کنید. ممکن است تا 10 روز پس از عمل، متوجه خون در حمام یا دستمال توالت شوید. برخی از افراد نیز برای چند روز در مدفوع خود ترشحات مخاطی دارند.

زمان بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اگرچه اکثر افراد آنقدر احساس خوبی دارند که در عرض چند روز به فعالیت های معمول خود بازگردند. اگر درد شدید، خونریزی یا تب دارید، باید با پزشک مشورت کنید. ممکن است بیمارستان شماره خاصی را برای تماس به شما بدهد.

علائم شقاق یا فیشر مقعد

علائم معمولی شقاق مقعدی شامل درد و سوزش در داخل و اطراف مقعد است. درد می‌تواند واقعاً بد باشد و هنگام دفع مدفوع و تا یک ساعت یا بیشتر پس از دفع مدفوع بدتر می‌شود.

همچنین ممکن است هنگام دفع مدفوع کمی خونریزی داشته باشید (معمولاً قرمز روشن) که در توالت یا روی دستمال قابل مشاهده است. خونریزی از مقعد همیشه باید توسط پزشک بررسی شود.

مشاهده زخم و در مواقعی زائده پوستی (اسکین تگ حاصل از زخم) در مقعد یکی دیگر از نشانه‌های شقاق است.

دلایل ابتلا به شقاق چیست؟

همانطور که گفتیم یکی از اصلی ترین‌ دلایل شقاق مقعدی، ایجاد فشار زیاد در مقعد است. عواملی که منجر به ایجاد فشار زیاد در مقعد می‌شوند به شرح زیر است:

• یبوست مزمن
• دفع مدفوع خشک و سفت
• پاک کردن خشن یا بیش از حد مقعد پس از انجام یک حرکت
• اسهال
• التهاب مقعد و رکتوم
• بیماری کرون
• خاراندن (مثلاً به عنوان واکنش به عفونت کرم سنجاقی)
• آسیب مقعدی
• بارداری
• زایمان
• سرطان رکتوم

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

با مشاهده علائم دردناک شقاق که با گذشت بیش از یک هفته و رعایت رژیم غذایی و مراقبت‌های خانگی بهبود نمی‌یابد، وقت آن رسیده که به دکتر عمومی یا متخصص بیماری‌های کولورکتال مراجعه کنید. پزشک معمولا با گرفتن شرح حال از بیمار در مورد علائمی که اخیرا تجربه کرده و همچنین معاینه فیزیکی به راحتی این عارضه را تشخیص می‌دهد.

پزشک در مورد گزینه های درمانی شما با شما صحبت می کند. اگر آنها روش خاصی را توصیه می کنند، در مورد آنچه قبل، حین و پس از آن اتفاق می افتد و هر گونه عوارض احتمالی که ممکن است داشته باشید، صحبت خواهند کرد.

این فرصتی است که سوال بپرسید تا بفهمید چه اتفاقی خواهد افتاد. می‌توانید در مورد گزینه‌های خود فکر کنید و اگر تصمیم دارید که آن را نمی‌خواهید، مجبور نیستید با روشی پیش بروید. ممکن است تصمیم بگیرید که درمان های دیگر را امتحان کنید.

بخشی از مقاله: https://darman.clinic/%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%82