چشم مصنوعی؛ زیبایی در پس نابینایی

یعنی در شرایطی که تمامی چشم تخلیه شده باشد، می توان با استفاده از پروتز چشم، فضای خالی چشم را پر کرد و به این صورت از عوارض دیگری مثل افتادگی پلک جلوگیری می شود و اعتماد به نفس فرد باز می گردد.

البته تاکنون علم آنقدر پیشرفت نکرده است که چشم مصنوعی با قابلیت دیدن وجود داشته باشد، بنابراین با کمک این پروتز ها شما تنها جنبه زیبایی از دست رفته را به دست می آورید و قدرت بینایی شما باز نمی گردد.

اما خوشبختانه اگر شما یکی از چشم هایتان را از دست داده باشید، همچنان می توانید از وجود چشم دیگر استفاده کنید و بینایی شما تحت تاثیر قرار نمی گیرد. اما پروتز چشم چیست؟ چگونه به کار برده می شود و برای چه کسانی قابل استفاده است؟

در ادامه و در این مطلب قصد داریم تا به صورت کامل در خصوص پروتز چشم مصنوعی و تمامی جزئیات مربوط به آن صحبت کنیم. بنابراین اگر می خواهید اطلاعات بیشتری در خصوص این پروتز به دست آورید، توصیه می کنیم حتما تا انتها این مطلب همراه ما باشید.

پروتز چشم و انواع آن

پروتز چشم مصنوعی یک دستگاه است که به صورت جایگزین برای چشم طبیعی استفاده می شود. این پروتزها به صورت مصنوعی ساخته می شوند و به شکل چشم طبیعی شما قرار می گیرند. پروتز چشم مصنوعی معمولاً برای افرادی استفاده می شود که به دلایل مختلف، از جمله تصادفات، بیماری های عینک و … چشم خود را از دست داده اند.

انواع پروتز چشم مصنوعی عبارتند از:

• پروتز چشم سیلیکونی: این نوع پروتزها از مواد سیلیکون ساخته شده ‌اند و به دلیل شباهت ظاهری به چشم طبیعی، بسیار محبوب هستند.
• پروتز چشم آکرول: این نوع پروتزها از مواد آکرول ساخته شده ‌اند و دارای وزن کمتر و قابل تطابق بالاتر با چشم طبیعی هستند.
• پروتز چشم پلاستیک: این نوع پروتزها اغلب از مواد پلاستیک ساخته شده ‌اند و برای استفاده‌ های موقت، مثلاً در صورت صدمات و ترمیم بعد از جراحی استفاده می ‌شود.
• پروتز چشم هیدروگل: این نوع پروتزها دارای جذب رطوبت بالاتر هستند و به خصوص برای کسانی که دارای چشمان خشک هستند مناسب است.

اگر شما هر یک از این پروتز ها را لازم دارید، برای تهیه آن ها حتما به کلینیک فراز بهترین مرکز ساخت پروتز چشم مراجعه نمایید.

چه زمامی استفاده از چشم مصنوعی لازم است؟

گاهی اوقات بنابر وضعیت های مختلف ممکن است آسیبی غیر قابل برگشت به چشم شما وارد شود. به طور مثال در اثر تصادف، تروما، بیماری های شدید چشم، عفونت شدید، سرطان چشم و … تمامی این موارد جزو حالت هایی هستند که طی آن ها چشم به آسیب شدید دچار شده است و سلامت آن در خطر است. در این زمان معمولا امکان بازیابی سلامت چشم و بینایی وجود ندارد و تنها به جهت خلاص شدن از درد عمل تخلیه چشم انجام می شود.

معمولا زمانی که چشم آسیب دیده جراحی می شود، نوعی ایمپلنت مخصوص در قسمت اوربیت چشم قرار می گیرد و این امپلنت موجب می شود تا پروتز به گود افتادگی دچار نشود. پس از پایداری کاسه چشم زمانی است که می توان از چشم مصنوعی استفاده کرد.

البته در نظر داشته باشید که چشم مصنوعی قابلیت دیدن ندارد، اما ظاهری مناسب در فرد ایجاد می کند و می تواند اعتماد به نفس از دست رفته خود را به دست آورد. همچنین چون چشم مصنوعی کاملا مطابق با چشم سالم دیگر شما ساخته می شود، از این رو سایرین اغلب متوجه این موضوع نمی شوند و شما می توانید با خیال راحت در محیط بیرون حاضر شوید.

چشم مصنوعی از چه موادی ساخته شده است؟

پروتز های چشم از گذشته تا کنون کاربرد بسیاری داشته باشد، و در این سیر تکامل تنها جنس مواد سازنده و نوع طراحی آن تغییر داشته است. در گذشته از اصطلاح چشم شیشه ای استفاده میشد زیرا در ساخت چشم ها از جنس شیشه استفاده میشد.

اما امروزه برای ساخت چشم های مصنوعی در از مواد پلاستیکی سخت و ویژه استفاده می شود. این چشم ها بر روی ساختاری به نام ایمپلنت قرار می گیرند. ایمپلنت ها از ساختار های جدا در چشم هستند که دارای شکلی گرد هستند و به کمک جراحی به طور دائم در لایه های عمیق تر حفره چشم قرار می گیرند.

معمولا با گذر زمان، ایمپلنت های مصنوعی پس از اتصال به علات چشم یا لایه های بافتی بدن یا ساختار های مصنوعی احاطه می شوند، پس از این اتصال امکان استفاد از چشم مصنوعی فراهم می شود.

کلینیک ارتوپدی و ارتوپد فنی فراز ارائه کننده خدمات پروتز چشم در تهران است. ما در سایت farazorthoped.com به صورت کامل تری در خصوص چشم های مصنوعی و نمونه های آن ها توضیح داده ایم.

مراحل جراحی و گذاشتن چشم مصنوعی

پس از تخلیه چشم و بهبودی چند ماهه، نوعی ایمپلنت چشمی که جداگانه است به طور دائمی و عمیق به کمک عمل جراحی در کاسه چشم کاشته می شود. سپس چشم مصنوعی که قابلیت جدا شدن دارد و از قبل متناسب با ظاهر فرد ساخته شده است داخل ایمپلنت قرار می گیرد.

در نظر داشته باشید که اگرچه چشم مصنوعی متحرک است، اما قابلیت حرکت کردن آن مقداری از چشم طبیعی کمتر است، اما کمتر کسی متوجه این موضوع می شود.

با توجه به این که پس از جراحی کاسه چشم به مرور زمان تغییر می کند، گاهی لازم است که چند هفته یا چند ماه پس از نصب چشم مصنوعی، برخی تغییرات جزئی برای جفت شدت یا تنظیم بهتر برای چشم جدید انجام شود.

پس از تخلیه چشم و کاشت پروتز کاسه چشم، ممکن است فرد به مشکلات روحی و روانی دچار شود. بنابراین در این زمان بهتر است که مشاوره ای داشته باشند تا به مرور زمان به این وضعیت عادت شود.

خطرات و عوارض چشم مصنوعی

استفاده از چشم مصنوعی ممکن است به عوارض و خطرات زیر منجر شود:

التهاب و عفونت: استفاده نادرست یا نگهداری نامناسب از چشم مصنوعی می ‌تواند باعث التهاب و عفونت در چشم شود. این عفونت ‌ها ممکن است باعث قرمزی، تورم، درد و ترشحات غیرطبیعی در چشم شوند.

خشکی چشم: استفاده طولانی مدت از چشم مصنوعی می‌تواند باعث کاهش تولید اشک و خشک شدن چشم شود. این مسئله باعث احساس خارش، سوزش و تحریک در چشم می ‌شود.

آسیب به ساختار چشم: استفاده نامناسب از چشم مصنوعی، به خصوص در صورت قرارگیری نامطلوب آن روی قرنیه، ممکن است باعث آسیب به ساختار داخلی چشم شود. این آسیب ‌ها شامل خراشیدگی قرنیه، جایگزین شدگي لایه های قرنيه و بیرون زدگی عرق های خونی شود.

حساسيت: برخي افراد به جزئيات مواد استفاده شده در چشم مصنوعی حساس هستند و در این صورت احساساتی مثل خارش و قرمزی در چشم را تجربه میکنند.

نگهداری از پروتز چشم

یکی از مهم ترین نکاتی که در رابطه با چشم مصنوعی باید به آن توجه داشته باشید تمیز نگه داشتن آن است. در اکثر موارد تنها لازم است که هر 3 الی 4 هفته یک بار چشم مصنوعی خود را خارج کنید و تمیز کنید.

این که شما از چه روشی برای تمیز کردن استفاده کنید بستگی به خودتان دارد. اما لازم است که قبل از دستکاری چشم و ارتباط بافت های حفره داخلی چشم با دست، پوست دست شما به خوبی ضد عفونی شده باشد تا احتمال بروز هرگونه عفونت پایین آید.

دست شما تنها وسیله ای است که برای تمیز کردن چشم به آن نیاز دارید، به جهت شست و شو نیاز است تا چشمتان را زیر جریان آب گرم قرار دهید و به آرامی با دست ماساژ دهید.

معمولا نیازی به استفاده از صابون نیست، اما در صورت لزوم بهتر است از صابون های ملایمی استفاده کنید تا احتمال خطر تحریک شدن چشم کاهش یابد. همچنین استفاده از محلول های نگهداری لنز می تواند مفید باشد.

قبل از قرار دادن چشم در جای اصلی، بهتر است به کمک یک پارچه یا دستمال نرم چشمتان را خشک کنید. البته این مورد را در نظر داشته باشید که اگرچه با انجام این روش های می توانید چشم مصنوعی را تمیز کنید، اما برای تمیز کردن حرفه ای بهتر است که سالیانه نزد پزشک متخصص مراجعه کنید.

آیا چشم مصنوعی با چشم طبیعی حرکت می کند؟

بله در اکثریت موارد پروتز چشمی شما دارای قابلیت حرکت می باشد، با این حال این موضوع و میزان حرکت چشم مصنوعی به عوامل متعددی وابسته است، مثلا شرایط بیمار قبل از عمل و میزان بهبودی پس از عمل. متخصص کاسه ی چشم را با استفاده از یک ایمپلنت مداری طی جراحی می سازد تا حداکثر امکان جابجایی وجود داشته باشد. علاوه بر آن پروتز به ایمپلنت مداری مرتبط می شود و این گونه روند جابجایی بهبود میابد.

ماندگاری چشم مصنوعی چقدر است؟

معمولا چشم مصنوعی تا حدود 5 سال ماندگاری دارد و پس از آن نیاز است تا با یک پروتز جدید تعویض شود. اصلی ترین دلیل تعویض پروتز چشم مربوط به تغییرات بافتی در کاسه چشم، رشد آناتومیکی و تجریه اکریلیک چشم است. البته با توجه به اینکه جهش های رشدی در کودکان بیشتر است برای آن ها باید بعد از 3 الی 4 سال تعویض شود.

کلام آخر

در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با چشم مصنوعی و جزئیات مربوط به آن آشنا کنیم؛ امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد.