چرا لاستیک های هواپیما منفجر نمی شوند؟
حتی وزن خالص هواپیما هم به قدری سنگین است که این سوال برای هرکسی پیش میآید که چرا لاستیک های هواپیما منفجر نمی شوند؟
صدها هزار هواپیما روزانه در شرایطی که هزاران پوند وزن را حمل میکنند با سرعتی حدود ۱۷۰ مایل بر ساعت روی آسفالت فرود میآیند اما سوال اساسی این است که چرا لاستیک های هواپیما در این شرایط منفجر نمی شوند؟
پاسخ بر خلاف ظاهر قضیه آنقدرها قطعی نیست چراکه لاستیک های هواپیماها در طول تاریخ همیشه ایمن نبودهاند. در سال ۱۹۸۷ اداره هوانوردی فدرال (FAA) همه هواپیماها را ملزم کرد تا از اکسیژن در لاستیکهای خود استفاده نکنند و آن را با نیتروژن جایگزین کنند.
در متن دستور FAA آمده که دلیل این الزام مربوط به «از بین بردن احتمال واکنش شیمیایی بین اکسیژن اتمسفر و گازهای فرار از لایه داخلی تایر است که میتواند منجر به انفجار تایر شود». این دستور اساسا تحت تاثیر سقوط هواپیماهایی مانند پرواز ۶۰۳ Continental Airlines صادر شد.
مقاومت بالای تایرهای هواپیما
دریاسالار کلوبرگ تحلیلگر سقوط هواپیما جزئیات سقوط مرگبار پرواز ۶۰۳ Continental Airlines را در ۱ مارس ۱۹۷۸ شرح میدهد و بر این اساس هواپیمای مورد بحث در حین برخواستن از لسآنجلس با حدود ۲۰۰ سرنشین دچار انفجار لاستیک شد. در ادامه هواپیما دچار حریق شده و در اثر نقص در خروجی ایمنی، ۲ کشته و دهها مجروح برجای ماند.
تحقیقات هیئت ملی ایمنی حمل و نقل (NTSB) هم نقص عملکرد لاستیک و شیوه نگهداری نامناسب از تایرها را به عنوان محرکهای اصلی این تصادف مرگبار شناسایی کرد. از دیگر حوادث هوایی مرگبار و مرتبط با ایمنی لاستیکها که صنعت هوایی درسهای مهمی را از آنها آموخت باید به پرواز ایر کانادا ۱۸۹ در سال ۱۹۷۸، پرواز ۵۰۵۰ یو اس ایرویز در سال ۱۹۸۹ و پرواز ۲۱۲۰ نیجریه ایرویز در سال ۱۹۹۱ اشاره کرد که همگی در تکامل قوانین مربوط به لاستیکهای هواپیما و نحوه ساخت آنها موثر بودند.
دلیل منفجر نشدن لاستیکهای هواپیماها این است که طراحی و فناوری آنها در حال حاضر به بالاترین سطح ایمنی رسیده است. این سطح بالای فناوری در کنار قوانین و مقررات و سیاستهای سختگیرانه تعمیر و نگهداری تایرها، بخش هوابرد را ایمن نگه میدارد. اریک آدامز روزنامهنگار کهنهکار هوافضا و صنایع نظامی در مقالهای توضیح میدهد که تایرهای هواپیماهای معمولی تا زمانی که ۵۰۰ بار به زمین نرسند نیازی به تعویض ندارند.
برخی هواپیماها مانند ایرباس A380 دارای ۲۰ لاستیک هستند در حالی که برخی هواپیماهای عظیم دیگر مانند آنتونوف An-225 نیاز به ۳۲ لاستیک دارند. لی بارتلومف مهندس ارشد تست لاستیک از Michelin Aircraft Tires میگوید:
کلید دوام قابل توجه لاستیکها به حداکثر رساندن فشار هوا است چراکه لاستیکهای هواپیما با psi 200 باد میشوند که فشار آن تقریبا ۶ برابر فشار لاستیک خودروها است. لاستیکهای هواپیما در اولین ثانیههای فرود دقیقا غلت نمیخورند بلکه درواقع توسط هواپیما روی سطح زمین کشیده میشوند و این همان صدای لغزشی است که همه در زمان فرود میشنوند.
ترکیب فشار شدید و تورم نیتروژن از جمله دلایلی است که سبب میشود لاستیک های هواپیما در زمان فرود منفجر نشوند، ترک نخورند یا از هم نپاشند و حتی در صورتی که یک تایر ترک بردارد، نیتروژن موجود در لاستیک از انفجار آن جلوگیری میکند.
گودیر (Goodyear) یک تولیدکننده پیشرو تایر برای انواع هواپیماهای تجاری، نظامی و غیرنظامی با بیش از ۳ میلیون تست فرود در تاسیسات خود توضیح میدهد که همچنان خطر انفجار وجود دارد و علت آن میتواند موارد مختلفی مانند: دمای بالای لاستیکها، فشار بیش از حد باد، آسیب فیزیکی، اجسام خارجی و یا بریدگی و ترک روی لاستیک باشد. ذکر این نکته پایانی هم شایان ذکر است که در حال حاضر اداره هوانوردی فدرال و دیگر سازمانهای ایمنی، شدیدترین قوانین را برای ایمنی تایرهای هواپیما برقرار کردهاند.