چنگیز خان مغول کجا دفن شده است؟

چنگیز خان مغول کجا دفن شده است؟

چرا محل دفن چنگیز خان مغول محل اختلاف بسیاری از مورخان و نویسندگان است و بالاخره مقبره رهبر بزرگ مغولستان در کجا قرار دارد؟

چنگیز خان، با ایجاد اتحاد میان مغول ها، امپراتوری عظیمی را تشکیل داد که تا زمان مرگش در سال 1227 از اقیانوس آرام تا اوکراین امتداد داشت. با مرگ وی، جانشینانش نیز به تسخیر قلمروهای بیش‌تر ادامه دادند. اما رهبر بزرگ مغولستان کجا دفن شده است؟ آیا برای او مقبره‌ای مانند اهرام فراعنه مصر باستان یا آنچه برای اولین امپراتور چین بنا شده بود، ساخته شده است؟

پاسخ این است که محل دفن چنگیز خان مغول، هنوز در هاله‌ای از ابهام است و بعید می‌دانیم که معمای مذکور به این زودی‌ها کشف شود. علاوه بر این، برخی از مردم مغولستان ترجیح می‌دهند که محل دفن او هرگز پیدا نشود، زیرا امروزه برخی از آنها، از چنگیز خان به عنوان یک شخصیت مذهبی و روحانی یاد می‌کنند.

ویلیام هانی چرچ، دانشیار انسان‌شناسی دانشگال ییل، در ایمیلی به لایو سانس گفت:

این مقبره، هر کجا که باشد برای آن دسته از مردم مغولستان که اعتقادات مذهبی دارند، بسیار مهم است.

او از حدس و گمان درباره محل مقبره چنگیز خان خودداری کرد.

یکی از احتمالات وارده این است که چنگیز خان مغول در استان خنتی واقع در شرق مغولستان، یعنی محل تولدش، دفن شده است. نانسی استهاینهارت، استاد هنر آسیای شرقی دانشگاه پنسیلوانیا نیز گفتگو با لایو ساینس گفت:

فکر می‌کنم مقبره چنگیز خان مغول، در کوه‌های استان خنتی قرار دارد.

در منابع معاصر، اطلاعات خاصی از محل دفن چنگیز خان مغول در دست نیست. تیمی از محققان در مطالعه‌ای که طی سال 2014 در مجله PLOS One منتشر شد، نوشته‌اند:

هیچ سابقه‌ای از لحاظ تاریخی یا باستان‌شناسی، برای توصیف ظاهر فیزیکی این مقبره وجود ندارد.

محققان پس از استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، انواعی از بقایای باستان‌شناسی را شناسایی کردند که البته مقبره چنگیز خان در آن جایی نداشت.

در کتاب «تاریخ مخفی مغولان» که یک گزارش مغولی نوشته شده توسط فردی ناشناس در دوره پس از مرگ چنگیز خان بوده نیز هیچ اشاره‌ای به مقبره او نشده است. تنها نوشته شده که چنگیز خان مغول در سال 1227 به بهشت عروج کرد.

علاقه چنگیز خان مغول به کوه بورخان خلدون

با این حال، در متن آن کتاب بیان شده که چنگیز خان به شدت نسبت به بورخان خلدون، یک کوه مقدس در استان ختنی، احساس تعلق خاطر داشته است. در ادامه نوشته شده که او در مقطعی از زندگی خود از توپوگرافی آن کوه برای فرار از دست دشمنانی که او را تعقیب می‌کردند، استفاده کرده است. این متن هم‌چنین کلامی را از چنگیزخان نقل می‌کند که می‌گوید:

هر روز صبح برای بورخان خلدون قربانی پیشکش می‌کنم و هر روز برایش دعا می‌کنم: فرزندان فرزندانم نیز باید این را بدانند و همین‌گونه عمل کنند.

با توجه به علاقه چنگیز خان مغول به این کوه، این پرسش به وجود آمده که آیا او در آنجا دفن شده یا خیر. تاکنون اما، هیچ مقبره‌ای پیدا نشده است.

فرانک‌ مک‌لین، مورخ، در کتاب خود به نام «چنگیز خان: مردی که جهان را تسخیر کرد» نوشته:

زمانی‌که او در سن 67 سالگی درگذشت، چنگیزخان و ارتش او علیه گروهی از تانگوت‌ها در شمال غربی چین کنونی در حال لشکرکشی بودند و این ممکن است بارگرداندن جسد او به مغولستان را با مشکلاتی مواجه کرده باشد.

با این فرض، او احتمالا در زمان مرگ، در حدود 500 کیلومتر از مرز مغولستان فاصله داشته است. مغول‌ها در این حین احتمالا از تکنیک‌های مومیایی کردن اطلاعاتی نداشتند و ممکن است مجبور شده باشند که او را در جای دیگری دفن کرده باشند، زیرا نمی‌توانستند جسد چنگیز خان را قبل از تجزیه به مغولستان برسانند.

مک‌لین در ادامه افزود:

ممکن است بقایای چنگیز خان و مقبره او در منطقه اوردوس واقع در شمال غربی چین قرار داشته باشد.

ادعای مارکو پولو درباره محل دفن چنگیزخان

مارکو پولو، کاشف ونیزی که در بین سال‌های 1254 تا 1324 زندگی کرد و حدود 17 سال از عمر خود را در چین گذراند، در کناب «سفرهای مارکو پولو» می‌گوید 20 هزار نفری که از محل دفن چنگیز خان مغول اطلاع داشتند، همگی طی یک حادثه کشته شدند. این کتاب در حوالی سال 1300 منتشر شده است.

اگرچه ادعای مارکو پولو بارها در قالب داستان‌های مختلف تکرار شده، اما او دهه‌ها پس از مرگ چنگیز خان، در این باره مطلب نوشته بود. هم‌چنین، مورخان مدرن درباره صحت حرف‌های مارکو پولو، به ویژه درباره کوبلای خان، نوه چنگیز خان، اختلاف نظر دارند. بنابراین، نمی‌توان با قطعیت گفت که ادعای او درباره محل دفن چنگیز خان تا اندازه درست بوده است.

مقاله اصلی