مقاله ای جامع از اصطلاحات بورس

مقاله ای جامع از اصطلاحات بورس

همانطور که میدانید اصطلاحات زیادی در بورس و بازارهای مالی وجود دارد و ندانستن این مفاهیم ممکن است باعث زیان شما شود.
با کالی بویز همراه باشید تا با تعدادی از این اصطلاحات آشنا شوید.

افشای اطلاعات با اهمیت (Disclosure of information) در بورس

در یک شرکت تقریبا هر روز اتفاقات مختلفی رخ می دهد. مجموعه ها و شرکت هایی که وارد بورس میشوند باید تمام وقایع و اطلاعات مهم را در سایت کدال به اشتراک بگذارند، به وقایع و اطلاعات به اشتراک گذاشته شده، گزارش افشای اطلاعات با اهمیت می گویند.
این اطلاعات بر اساس روند مالی و میزان اهمیت به دو گروه الف و ب تقسیم میشوند.

اطلاعات با اهمیت گروه الف :

• نتیجه برگزاری مناقصه و یا مزایده
• نتیجه شرکت در مناقصه و یا مزایده
• متوقف کردن تمام یا بخشی از فعالیت ها
• شروع مجدد فعالیت های متوقف شده
• بهره برداری از طرح‌های جدید
• اعلام ورشکستگی شرکت
• انعقاد، فسخ و یا تغییرات اساسی در قرارداد‌های مهم
• کشف منابع مهم
• هر نوع ترکیب، تجزیه، ادغام و اکتساب
• نقل و انتقال دارایی ثابت شرکت

اطلاعات با اهمیت گروه ب :

• برگزاری و شرکت در مناقصه یا مزایده
• برنامه انتشار اوراق بدهی
• تغییر حسابرس
• افشای معاملات موضوع ماده ۱۲۹ اصلاحیه قانون تجارت یا معاملات با سایر اشخاص وابسته
• پذیرش تعهدات جدید یا پایان تعهدات قبلی
• تغییر در وضعیت تولید یا فروش محصولات
• تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده
• پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود
• ایجاد یا منتفی شدن بدهی احتمالی
• تصمیم هیئت مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه
• آزادسازی ، مسدود یا فک رهن سهام ناشر متعلق به سهامدار عمده که عضو هیئت مدیره میباشد
• و غیره

بازار خرسی ( Bear market) دربورس

بازار خرسی و گاوی برای مشخص کردن روند کلی بازار بورس استفاده میشود. اbear(bearish) به معنی خرس می باشد و اگر بازار روند نزولی داشته باشد میگویند بازار خرسی میباشد.

این نوع از بازار بورسی نشان دهنده ی ترس و بی اعتمادی سرمایه گذاران به روند حال حاضر بازار می باشد و همواره از افت قیمت و ضرر کردن در بورس میترسند.

به اصطلاح سرمایه گذاران شکست خورده و رسیک گریز نماد خرس میباشند. در این بازار خرس ها این امکان را میدهند که قیمت سهام سقوط کند.

در بازار خرسی قدرت و کنترل بازار در اختیار فروشندگان میباشد.

بازار گاوی (Bull market) در بورس

بازار گاوی و خرسی برای مشخص کردن روند کلی بازار بورس استفاده میشود. کلمه bull (bullish) به معنی گاو نر می‌ باشد. و اگر بازار روند صعودی داشته باشد میگویند بازار گاوی میباشد.

به اصطلاح ، سرمایه گذاران موفق و ریسک پذیرتر نماد گاو میباشند. گرچه ممکن است این سرمایه گذاران به سود نرسند اما به امید دریافت سود بیشتر سرمایه گذاری خود را افزایش میدهند و با این کار قدرت خرید خود را در بازار بورس به رخ میکشند. در بازار گاوی قدرت و اختیار بازار دست سرمایه گذاران میباشد.

پولبک(Pullback) در بورس

به بازگشت قیمت به مکان قبلی و نزدیک شدن به خط روندش ، برای ادامه حرکت با قدرت، پولبک گفته میشود.

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) در بورس

به کمک تحلیل بنیادی یا همان تحلیل فاندامنتال افراد می‌توانند ارزش اصلی اوراق بهادار را با با در نظر گرفتن همه جهات از جمله اقتصادی و مالی ارزیابی کنند. و بدانند که هر سهم بیشتر از ارزش اصلی خود در بازاد قیمت گذاری شده یا کمتر.

این تحلیل میتواند برای ارزیابی اوراق دیگری مثل اوراق مشتقه یا بدهی مورد استفاده قرار بگیرند. برای تعیین نسبی ارزش و تانسیل رشد مجموعه و یا شرکت ها میتوان از عواملی چون : فروش ، دارایی ، درامد ، بدهی و حاشیه سود و… استفاده کرد.

تحلیل تکنیکال (Technical)

تحلیل تکنیکال (فنی) استفاده از ابزار ها و اطلاعات برای شناخت الگوهای زمانی و قیمتی ، بر اساس در نظر گرفتن نوسانات قیمتی قبلی و همچنین قیمت اوراق و کالا کمک می کند همچنین نقاط ورود و خروج معامله را مشخص میکند.

اگر تغییری در سهم رخ دهد، بازار برای آن سهم یا شاخص را پیش بینی خواهید کرد.

مهمترین ابزارهای تحلیل تکنیکال

مهم ترین این ابزار ها خط روند، الگوهای هارمونیک، الگوهای کلاسیک، فیبوناتچی و…می باشند. تحلیل گران تکنیکال بر خلاف بنیادی ، ارزش ذاتی اوراق را اندازه‌ نمیگیرند، بلکه از روی تحلیل و بررسی نمودارها آینده قیمت ها را پیش بینی می‌کند.

تئوری مدرن پرتفوی در بورس

این تئوری به مجموعه سبد سهامدار و ترکیب بهینه سهام توجه دارد. دلیل انتخاب سرمایه‌گذاران از این مدل ، انتخاب سبدی از اوراق بهادار است که دارای کمترین ریسک نسبت به بازده مورد انتظار و یا دارای بازده بیشتر نسبت به ریسک مورد انتظار باشد.

توجه به ریسک سرمایه گذاری بر اساس انحراف معیار یک سهم و همچنین بر اساس ریسک مجموعه اوراق بهادار است ؛ مهمترین نکته ای است که این تئوری را نسبت به بقیه متمایز میکند

حاشیه سود یا مارجین

نسبت سود کسر شده از مالیات بر فروش خالص حاشیه سود میباشد. حاشیه سود را می توان با استفاده از داده‌ی سود و زیان شرکت محاسبه نمود و به عنوان یکی از شاخص های مهم برای افرادی که با دیدگاه بلندمدت به فعالیت در بازار سرمایه نگاه میکنند ؛ دانست.

حجم مبنا در بورس

حجم مبنا در سال ۸۲ برای کنترل رشد بی‌رویه قیمت سهام مورد استفاده قرار گرفت و توسط سازمان بورس تعیین میشود. برای تغییر قیمت سهام و افزایش یا کاهش آن باید حداقل تعداد مشخصی از آن سهام در روز معامله شود تا سهم بتواند تا دامنه نوسان کامل رشد یا افت داشته باشد؛ که به این تعداد حجم مبنا گفته میشود.

مهمترین دستاورد این قانون این است که کسی نتواند با معامله سهام های اندکِ یک شرکت در قیمت بالاتر یا پایین تر از قیمت فعلی، قیمت آن سهام را تغییر دهد.

حد سود (Take Profit) در بورس

هنگامی که معامله‌گر وارد یک معامله میشود و سهمی را میخرد و بازار آن معامله در جهت دلخواه پیش میرود. معامله‌گر باید قیمتی را برای خارج شدن از آن معامله با سود در نظر بگیرد که به آن حد سود یا تیک پروفیت گفته میشود.

حد ضرر( Stop Loss ) در بورس

هنگامی که معامله‌گر وارد معامله‌ای میشود و یک سهمی را خریداری می کند یک میزان ضرر برای آن معامله در نظر میگیرد. اگر ضرر معامله از مقدار تعیین شده بیشتر شد آن سهم را میفروشد تا ضرر بیشتری متحمل نشوند.

حمایت (Support) در بورس

حمایت گویای این است که خریداران بیشتر و تمایل به خرید نیز افزایش میابد و همچنین فروش نیز کمتر میشود. همچنین بازار و قیمتها به جایی میرسد که احتمال داده میشود در آن تقاضا بیشتر از عرضه شود و با این اوصاف قیمت به زیر سطح حمایت کاهش پیدا نکند.

خط روند (Trendline) در بورس

روند جهت حرکت کلی ، افزایش یا کاهش و یا حتی خنثی بودن قیمت سهام ها را نشان می‌دهد. تغییر پیوسته نرخ (صعودی یا نزولی) دریک‌ دوره‌ زمانی مشخص در بازار بورس را روند میگویند.

روند از دو مؤلفه جهت‌ و مدت تشکیل شده و رایج­‌ترین ابزار تحلیل تکنیکی میباشد.

کاملا مشخص است که بازار هیچ وقت روند ثابتی را پیش رو ندارد و روند بازار مجموعه­‌ای از موج­‌های صعودی و نزولی میباشد.

خط روند صعودی (Up trendline) در بورس

زمانی که میانگین مسیر روند در حال رشد و رو به بالا باشد روند را صعودی مینامند. این خط از به هم وصل کردن نقاط کف و مینیمم خط روند بدست می‌آید. در رسم خط روند صعودی نمودار بالای خط قرار می‌گیرد و هر کف بالاتر از کف قبلی میباشد.

خط روند نزولی (Down trendline) در بورس

زمانی که میانگین مسیر روند در حال کاهش و رو به پایین باشد روند را نزولی مینامند. این خط از به هم وصل کردن نقاط ماکزیمم خط روند بدست می‌آید. در رسم خط روند نزولی، نمودار پایین خط قرار می‌گیرد و هر سقف پایین تر از سقف قبلی میباشد.

سبد یا پرتفوی (Portfolio) در بورس

به تمامی سهام های خریداری شده توسط هر فرد سبد سهام یا پرتفوی میگویند. این اصطلاح به سهامداران یادآوری میکند که سرمایه خود را در چندین شرکت یا مجموعه سهامدار سرمایه گذاری کند. مشخص است که با این کار از ریسک پایین تری برخوردار خواهید بود.

به بیان ساده تر اگر شما تمام سرمایه ای که میخواهید وارد بورس کنید را بین دو سهم یا بیشتر تقسیم کنید ، شما یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل داده اید. یک سبد می‌تواند اوراق غیرقابل معامله مانند سرمایه‌گذاری‌های عمرانی، خصوصی و… داشته باشد.

سبدگردانی (Separately managed account) در بورس

برخی از افراد برای خرید و فروش یا حتی نگهداری سهم ، تصمیم گیری و معامله را برعهده شخص دیگری که اطلاعات کافی در این زمینه دارد (مدیر پرتفوی) میسپارند این عمل را سبدگردانی یا همان مدیریت پرتفوی میگویند.

سود تقسیمی هر سهم (DPS) در بورس

سود تقسیمی هر سهم (Dividend Per Share) طبق قانون با تمام شدن سال مجموعه ها و شرکتها میبایست قسمتی از سود خالص خود را ذخیره و قسمت دیگر را برای انجام پروژه های جدید شرکت ذخیره میکند و باقیمانده سود را بین سهامداران شرکت تقسیم میکنند.

شاخص (index) در بورس

اعدادی هستند که با بررسی آنها میتوان وضعیت گذشته و حال بازار بورس را ارزیابی کرد در واقع معیاری برای سنجش وضعیت بازار میباشد.

برای سرمایه گذاری روی هر سهم ابتدا باید وضعیت و شاخص آن ارزیابی و بررسی کنید. نوسانات و تغییرات شاخص های بورس برای سرمایه گذاری سرمایه گذاران اهمیت بسیاری دارد. همچنین با کمک این اعداد و روش های نموداری میتوان آینده بورس را پیش‌بینی کرد.

شاخص‌ها ، انواع متفاوتی دارند که هر کدام کار مشخصی دارند و وضعیت بورس را از دید متفاوت و مشخصی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند. در ادامه به چند نوع شاخص بورسی اشاره کوتاهی میکنیم.

• شاخص بازده نقدی : بازدهی مجموعه ها به جهت بازدهی سود خالص.
• شاخص صنعتی : این شاخص همان شاخص کل منهای شاخص مالی.
• شاخص مالی : روند بازدهی مجموعه هایی که در بورس سرمایه گذاری کردند.
• شاخص بازده نقدی و قیمت : عملکرد شرکت‌ها برای بازدهی سود خالص و قیمت.

شاخص کل (TEDPIX) در بورس

شاخص کـل ، بازده نقدی یا شاخص قیمت ؛ بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌ها در بورس است. تغییرات شاخص کل ، بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.

شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به عبارت دیگر شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالانه‌ای را که مجموعه ها و شرکت‌ها به سهامداران خود پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

این شاخص یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها در بازار و بین سرمایه‌گذاران میباشد و در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص بورس تهران نام میبرند.

زیاد بودن سرمایه و بزرگتر بودن مجموعه ها و شرکت ها تاثیر بیشتری روی شاخص کل دارند.همچنین شاخص کل رابطه مستقیم با هر سهم ندارد و ممکن است رشد شاخص کل بورس با کاهش و یا افزایش برخی سهام ها همراه باشد .

شرکت کارگزاری (Stock Brokerage Firm) در بورس

شرکت کارگزاری به عنوان واسط بین سهامدار و سازمان بورس میباشد که خرید و فروش سهام از طریق آنها صورت میگیرد.

این کارگزاری‌ها بر اساس قوانین بورسی میباشد و با آزمون و شرایط ویژه انتخاب میشوند. اکنون حدود ۱۰۸ شرکت کارگزاری بورس در ایران فعالیت دارند.

صف خرید در بورس

این کلمه معمولا در روز های فعال و مثبت بازار به گوش میرسد.

معمولا هنگامی که قیمت آخرین معامله برای هر سهم به سقف مجاز خود در همان روز برسد و نتوانند قیمت بالاتری را برای آن سهم تعیین کنند، در نتیجه فروشنده‌ کمتر میشود و در بازار بین خریداران رقابتی برای خرید سهام شکل میگیرد و چون تقاضا نسبت به عرضه بیشتر میشود صف خرید تشکیل میشود.

اصطلاح صف طولانی

هر چه تعداد سهام برای تقاضا زیادتر باشد ، صف طولانی تر میشود.

صف فروش (Sales queue) در بورس

این کلمه معمولا در روز های نزولی و منفی بازار به گوش میرسد.

معمولا هنگامی که قیمت آخرین معامله برای هر سهم به پایین ترین قیمت مجاز خود در همان روز برسد ، در نتیجه خریدار کمتر میشود و چون عرضه نسبت به تقاضا بیشتر میشود صف فروش تشکیل میشود.

اصطلاح صف طولانی

هر چه تعداد سهام برای عرضه زیادتر باشد ، صف طولانی تر میشود.

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) در بورس

به جرئت میتوان گفت یکی از محبوب ترین روش سرمایه‌گذاری (Exchange Traded Fund) یا به اختصار ETF میباشد.

اETF نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری شامل مجموعه‌ای از اوراق بهادار میباشد. مدیریت حرفه‌ای این صندوق ها با تشکیل پرتفوی از سهام و انواع اوراق بهادار، سود کسب میکند.

این صندوقها به سرمایه گذاران در بورس این امکان را میدهد که سهام های متفاوتی را بدون صرف هزینه و پیچیدگی زیادی ، مورد معامله و خرید قرار دهند.

اETF همانند سهام های معمولی در بازار بورس ، روزانه قابل معامله و خرید و فروش هستند.

عرضه اولیه (primary market) در بورس

اولین باری که شرکتها ، سهام و اوراق قرضه جدید خود را برای همه سرمایه گذاران در معرض فروش میگذارند و دارایی این شرکت برای اولین بار مورد معامله قرار میگیرد را عرضه اولیه میگویند. نماد عرضه اولیه در ایران ، بانک می‌باشد.

معمولا سرمایه گذاران در عرضه اولیه بورس، سرمایه کم‌تری نسبت به عرضه ثانویه برای خرید سهام پرداخت می‌کنند.

این نوع عرضه با کنترل نقدینگی بیش از حد به چرخه اقتصاد کمک میکند. این عرضه به کمک پذیره نویسی سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند . پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است صورت میگیرد.

عرضه ثانویه (secondary markets) در بورس

عرضه ای که در آن ، دارایی‌هایی که در عرضه اولیه پذیره نویسی و به فروش رسید دوباره مورد معامله قرار بگیرد را ، عرضه ثانویه میگویند. نماد عرضه ثانویه در ایران، بورس می‌باشد.

در این نوع عرضه شرکتی وارد نمیشود بلکه فقط سهام شرکت های پذیرفته شده مورد معامله قرار می گیرد.

کد بورسی ( Exchange Code)

برای ورود به بازار بورس و خرید و فروش در آن ، باید کد مخصوص به خود را داشته باشید. کد بورسی که به سهامداران داده میشود از سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد ثابت تشکیل میشود.

برای دریافت این کد باید به یکی از شرکت‌های کارگزاری بورس مراجعه کنید. در ابتدا مدارک شناسایی لازم از شما دریافت میشود و این کد به شما داده میشود که از آن پس به عنوان کد شناسایی شما استفاده میشور.این کد برای تسهیل کار در بازار بورس و خرید فروش استفاده میشود.

لیکوییدیتی ( Liquidity ) در بورس

توانایی خرید و یا فروش سرمایه در بازار بورس بدون تغییر شدید قیمت آن دارایی‌ها این اصطلاح را پوشش میدهد. همچنین به میزان شناور بودن بازار نیز اشاره دارد. عرضه و تقاضا در این نوع بازار بالا است پس صف خرید و فروش به حداقل میرسد. دو حوزه لیکوئیدیتی : بازار لیکوئید و دارایی لیکوئید میباشد.

مجامع در بورس

هر مجموعه یا شرکتی باید برای تعیین وضعیت و تصمیم گیری درباره مسائل مهم شرکت هر از چندگاهی گردهمایی و جلسه‌ی عمومی بین مدیران شرکت و سهامداران شرکت سهامی برگزار شود که به این اجتماع و گردهمایی مجمـع گفته می شود.

تمامی اطلاعات برگزاری این مجامع باید حداقل ده روز قبل در روزنامه کثیرالانتشاری که به عنوان روزنامه رسمی شرکت شناخته شده اطلاع رسانی شود. همچنین سهامداران مجموعه یا شرکت ها به میزان سهمی که در سهام شرکت دارند حق رائ و اظهار نظر دارند.
چند مجمع در بورس :

• مجمع عمومی عادی سالیانه
• مجمع عمومی فوق العاده
• مجمع عمومی موسس

مقاومت (Resistance) در بورس

هنگامی که قیمت در محدوده‌ای قرار گیرد که به دلایل مختلفی دیگر افزایش نیابد به عبارتی قیمت کنترل شود. فروشندگان تمایل بیشتری به فروش پیدا میکنند و خریداران کمتر سهم خریداری میکنند و عرضه بر تقاضا پیشی میگیرد میگوییم قیمت تا سطح مقاومت بالا می‌رود.
سطح مقاومت یکسان نیست و همواره احتمال شکسته شدن آنها وجود دارد.

نماد (symbol) در بورس

همانطور که میدانیم نام شرکت ها و مجموعه های زیادی در بازار بورس میباشد. برای اینکه تشخیص هر شرکت و نام و نشان آن ساده تر باشد به هر شرکت نماد یا نام اختصاری مشخصی داده میشود.

نماد شرکتهای بورسی

معمولا نماد یک شرکت از حرف اول گروه صنعتی آن و قسمتی از نام شرکت تشکیل می شود.

موفق باشید/

دانلود مقاله جامع اصطلاحات بورسی

• دانلود مقاله PDF اصطلاحات بورس

نوشته مقاله ای جامع از اصطلاحات بورس اولین بار در کالی بویز. پدیدار شد.

–