تصاویر خاک و سنگ جمع‌آوری شده از سیارک ریوگو منتشر شد

تصاویر خاک و سنگ جمع‌آوری شده از سیارک ریوگو منتشر شد

مدتی پیش نمونه‌هایی از خاک و سنگ سیارک ریوگو (Ryugu) به زمین آورده شد؛ به تازگی هم تصاویری جالب‌توجه از این نمونه‌ها که دانش ما در مورد منظومه شمسی را تکمیل خواهند کرد، منتشر شده‌اند.

در ۵ دسامبر گذشته دانشمندان نمونه‌هایی از سطح سیارک ریوگو (Ryugu) را به زمین آوردند. بسیاری از محققان این اتفاق را به عنوان بهترین هدیه کریسمس امسال در نظر می‌گیرند که در قالب بسته‌ای کوچک، با چتر در بیابانی در استرالیا به زمین آورده شد. این اولین باری است که نمونه‌هایی قابل توجه از یک سیارک سنگی، به صورت کامل و دست نخورده به زمین آورده می‌شوند. گفته شده که ریوگو در فاصله ۹ میلیون کیلومتری از زمین قرار دارد.

تصاویر مربوط به این نمونه‌برداری هم به تازگی و بعد از گذشت چند هفته از رسیدن بسته مورد نظر به زمین، منتشر شده‌اند و با اینکه در نگاه اول، خاک و سنگ سیاه جمع‌آوری شده شبیه به تکه‌هایی بی‌ارزش از زغال به نظر می‌آیند، باید گفت که این دانه‌ها حاصل ۵ سال تلاش بی‌وقفه و برنامه‌ریزی دقیق دانشمندان هستند.

کار نمونه‌برداری توسط فضاپیمای ژاپنی هایابوسا ۲ (Hayabusa2) انجام شده بود که مدت‌ها پیش، برای چرخیدن به دور سیارک ریوگو و تهیه نمونه از سطح آن، به محل چرخش جرم آسمانی مورد نظر فرستاده شد.

فضاپیمای هایابوسا اصلی در سال ۲۰۱۰ دانه‌هایی را از سطح سیارک ایتوکاوا (Itokawa) به زمین آورد و نام خود را به عنوان کاوشگری که اولین نمونه مستقیم از جرمی در نزدیکی زمین را به سیاره ما آورده بود، در تاریخ ثبت کرد. در آن زمان اعلام شد که این نمونه کمتر از یک میلی‌گرم وزن داشته، اما در کمال شگفتی، دانشمندان توانستند اطلاعات ارزشمندی را در مورد ترکیب تشکیل دهنده ایتوکاوا و همچنین سن سیارک مورد نظر به دست آورند.

دانه‌های میلیارد ساله سیارک ریوگو

با این وجود، دانه‌های جمع‌آوری شده از سطح ریوگو که حدودا یک سال پیش توسط هایابوسا ۲ از سطح سیارک مورد نظر برداشته شده بودند، قدمت بسیار بیشتری نسبت به نمونه ایتوکاوا دارند و به علاوه، مقدار این نمونه هم بسیار بیشتر از خاک جمع‌آوری شده در نمونه‌برداری قبلی دانشمندان ژاپنی است؛ گفته شده که فضاپیمای هایابوسو ۲ چیزی در حدود ۵.۴ گرم از خاک ریوگو را به زمین آورده است.

به نظر می‌رسد که این خاک سطح سیارک ریوگو بیش از ۴.۵ میلیارد سال قدمت داشته و به عنوان بقایایی از اولین دوره تشکیل منظومه شمسی ما، در نظر گرفته می‌شود؛ دانشمندان می‌گویند که در این نمونه موادی ارزشمند و باستانی وجود دارند که میلیاردها سال پیش، منظومه شمسی ما را به وجود آورده‌اند.

محققان با باز کردن کپسول حاوی نمونه‌های مورد نظر اعلام کردند که بسیاری از دانه‌های موجود قطری بیشتر از یک میلی‌متر دارند و در دومین تماس سطحی هایابوسا ۲ با ریوگو، درشت‌ترین دانه‌های بازگردانده شده به زمین جمع‌آوری ‌شده‌اند.

در جریان این پروژه، دانشمندان ژاپنی عمدا قسمتی از سیارک ریوگو را مورد اصابت قرار دادند تا دهانه‌ای حاصل از برخورد را به وجود آورده و با نمونه‌برداری از دهانه، به قسمتی از سیارک دسترسی پیدا کنند که قدمت خاک و سنگ آن بسیار بیشتر از قسمت‌های سطحی‌تر است. چنین مسئله‌ای بسیار قابل توجه بوده، چرا که تاکنون هر نمونه جمع‌آوری شده از سیارک‌های مختلف منظومه شمسی تنها مربوط به سطح این اجرام بوده‌اند و سابقه نداشته که خاک‌برداری از عمق این سیارک‌ها صورت بگیرد.

رکوردشکنی در سطح سیارک ریوگو

قبل از چنین نمونه‌برداری‌هایی تمامی اطلاعات بشر در مورد سیارک‌ها از طریق بررسی شهاب سنگ‌ها یا ستاره‌های دنباله‌دار به دست آمده بود. شهاب سنگ‌ها معمولا تکه‌هایی جدا شده از سیارک‌ها هستند که در مسیر حرکت خود به دام میدان گرانش زمین می‌افتند و وارد اتمسفر سیاره ما می‌شوند. حال اگر اجرام مورد نظر به اندازه کافی بزرگ باشند، قبل از سوخت و منفجر شدن در جو زمین، بقایایی از شهاب‌ها با زمین برخورد کرده و امکان بررسی مستقیم مواد موجود را برای دانشمندان فراهم می‌کنند.

البته یکی از بزرگ‌ترین مشکلات چنین شکلی از بررسی، آسیب‌های وارد شده به شهاب سنگ‌هایی است که وارد اتمسفر سیاره می‌شوند؛ همان‌طور که اشاره شد، اصطکاک به وجود آمده با عبور شهاب سنگ از جو باعث داغ شدن، انفجار و نابودی اجرام مورد نظر خواهد شد. همچنین، تمامی مواد وارد شده به اتمسفر ما دچار نوعی آلودگی ناشی از تماس با عناصر موجود در جو می‌شوند و به نوعی ارزش تحقیقاتی خود را تا حد قابل توجهی از دست می‌دهند. به همین خاطر دانشمندان ژاپنی نمونه‌های سیارک ریوگو را در کپسول مخصوصی قرار داده‌اند که تا بدون بروز هیچ نوع آسیب یا آلودگی، مستقیما به دست زمینیان برسند.

بررسی‌ها نشان داده که ریوگو جزو سیارک‌های نوع سی (C) بوده و ساختار آن منافذ زیادی دارد. سیارک‌های نوع سی کربن و آب بسیار زیادی داشته و دانشمندان احتمال می‌دهند که ریوگو میلیاردها سال پیش، از یک جرم آسمانی بسیار بزرگ‌تر در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری جدا شده است. به علاوه، از آنجایی که سطح ریوگو فوق‌العاده خشک و به رنگ قرمز بوده، دانشمندان معتقدند که در گذشته‌های دور، جرم آسمانی مورد نظر در فاصله بسیار نزدیکی به خورشید حرکت می‌کرده است.

تکه‌ای عجیب در میان نمونه‌ها

البته تمامی مواد جمع‌آوری شده از سیارک ریوگو قدمت میلیارد ساله ندارند و همان‌طور که در تصویر بالا می‌بینیم، در یکی از محفظه‌های نمونه‌برداری ماده‌ای وجود دارد که به نظر از جنس آلومینیم است. محققان گفته‌اند که این تکه نقره‌ای رنگ در محفظه C کپسول قرار داشته و هم‌اکنون تحقیقاتی برای مشخص کردن منشا ماده در حال انجام هستند. با این حال احتمال می‌رود که در طی فرآیند نمونه‌برداری تکه‌ای از آلومینیم فضاپیمای هایابوسو در محفظه کپسول قرار گرفته باشد.

تازه‌ترین اطلاعات منتشر شده از دانشمندان ژاپنی به ما می‌گویند که هنوز منشا تکه نقره‌ای رنگ مشخص نیست، اما به احتمال قوی قسمت شاخ مانند ابزار نمونه‌برداری که قبل از جمع‌آوری خاک ریوگو سطح سیارک را متلاطم کرده، درون محفظه افتاده است.

تصاویری که در این مطلب می‌بینیم محفظه نمونه‌برداری را کمی بزرگ نشان می‌دهند، اما گفته شده که بزرگ‌ترین دانه جمع‌آوری شده از سطح ریوگو حدودا یک سانتی‌متر قطر دارد. محققان هم‌اکنون سخت مشغول آنالیز نمونه‌ها هستند و درون کپسول هم مقداری گاز وجود دارد که احتمالا در زمان نمونه‌برداری از سطح سیارک، وارد محفظه شده است. اگر چنین موضوعی صحت داشته باشد، این اولین باری خواهد بود که گاز موجود در اعماق فضا در اطراف یک جرم آسمانی دیگر، به زمین آورده شده است.

منبع :sciencealert-: گجت نیوز