آقانوری: نمایشنامه برای من به عنوان یک راهنما است و کمتر خودم را درگیر واژه ها و جزئیات می کنم

گفت و گو: کوروش جم

کارگردان و بازیگر هنرمند تئاتر گفت: مسئله ای در درونم هست که مرا به سمت بررسی آیین های بدوی پیش می برد؛ شاید علتش محیط اجتماعی شهر مادری ام «ملایر» که در آن رشد پیدا کرده ام باشد؛ شهری پر از آیین های بدیع و جالب که ریشه در اندیشه های مادی و زرتشتی دارد.

به گزارش سایت خبری تحلیلی کافه دانش٬ مرجان آقانوری فارغ التحصیل کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی صنعت و محیط زیست، از دانشگاه تهران و در حال حاضر دانشجوی ارشد بازیگری در دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر هستم.

۸ سال هست که در حوزه تئاتر و تصویر فعالیت می کنم و جوایز مختلفی را در حوزه های بازیگری و کارگردانی کسب کرده ام.

درحال حاضر مشغول تمرین نهایی نمایشنامه مده آ به قلم اوریپید هستم که قرار است این اثر در بخش رقابتی جشنواره منولوگ افرا به دبیری داود نامور اجرا داشته باشد؛ بسته به توافق نهایی بین سه تماشاخانه مد نظرم٬ تابستان پیش رو این اثر را به اجرا می برم.

درحال حاضر جلسه های تمرین در تماشاخانه مهرگان برگزار می شود

این چندمین خوانش من از نمایشنامه مده آ است. پیشتر این اثر را  یک بار با زبان انگلیسی و یک بار با تاکید و پژوهش بر مراسمات آیینی زادگاه مادری  ام (ملایر) و نمایش های شادی آور زنانه اجرا کرده ام.

این بار مقصودم اجرای مده آ با استفاده از رقص های فولکلور هندی و تمارین بیومکانیک است. تک بازیگر و اجراگر این اثر خودم هستم. سرپرست موسیقی رضا کاشیلو و طراحی صحنه به عهده دوست و همکار مهربانم شهاب شریفی است. دیگر عوامل این اثربه زودی معرفی خواهند شد.

مطالعات اسطوره ای مرا درگیر می کند و این کار جز اولویت های من است. مسئله ای در درونم هست که مرا به سمت بررسی آیین های بدوی پیش می برد؛ شاید علتش محیط اجتماعی شهر مادری ام که در آن رشد پیدا کرده ام باشد. شهری پر از آیین های بدیع و جالب که ریشه در اندیشه های مادی و زرتشتی دارد.

علت انتخاب آیین ها و رقص های هندی، پژوهش و مطالعه تطبیقی مذاهب هندو، بودایی و آیین های بدوی دوره نو سنگی و پارینه سنگی ایران است؛ چرا مده فرزندانش را می کشد. چرا مشی و مشیانه اولین فرزندشان را که دختر است میخورند. چرا رستم نادانسته سهراب را می کشد. چرا کورونوس فرزندانش را می خورد …

چرا مده در واکنش به خیانت٬ چنین تصمیمی می گیرد و چرا زن دوره ی قاجار خیانت را می پذیرد و با نمایش های شادی آور، طنز و رقص٬ این نارضایتی را در پوشش های چند لایه ی کنایه ای عیان می کند.

همه چیز برای من همین است: پیدا کردن شباهت ها و تفاوت ها …

نمایشنامه برای من به عنوان یک راهنما است و کمتر خودم را درگیر واژه ها و جزئیات می کنم.  نمی توان کتمان کرد که قصه ی نمایشنامه مده آ که خواه افسانه باشد یا وجه اسطوره ای را به خود بگیرد که بسیار جالب و بی همتا است؛ اما آنچه که در نمایشنامه برای من مورد استفاده است٬ تنها و تنها سلسله روابط علت و معلولی قصه به جهت دراماتورژی روایی اثر است.

آنچه که برایم اولویت دارد: عمل، کنش، حرکت و آوا است.

تلاشم بر این است تمایلات روانی سیستم عصبی و بایوس (زیست) بدنم را بی واسطه در اختیار تماشاگر بگذارم.

در من مسئله ای است که آزارم می دهد. به درستی نمی توانم راجع به آن صحبت کنم .اما همچنان در درونم هست و زندگی ام را جهت می دهد. یوجینیو باربا این مسئله را تحت عنوان تبعید گاه درون و سایه ی بازیگر به ما می شناساند و رسالت تئاترش را بروز احساسات تبعید شده در ایجاد تجربه ای ناشناخته و غیر قابل کنترل در تماشاگر می داند و از آن تحت عنوان دراماتورژی احضارگر یاد می کند.

به طور کلی تمام تلاش این اثر اهمیت به تماشاگر است و بس… منظورم از اهمیت به تماشاگر اهمیت به احساسات و تجربیات مشترک بین آن هاست.

این اثر کیفیتی جدید از تجربه را در بدن تماشاگر ایجاد میکند؛ همان انرژی و زیست بازیگر که توسط نورون و دستگاه عصبی تماشاگر دریافت و کد گذاری می شود .

به نظرم می رسد که شیوه ی اجرایی، ما را ناخواسته به سمت پرفورمنس و گونه ای از تئاتر شورایی پیش می برد‌. با این حال باز نمی توانم با دقت لازم راجع به اجرای اثر حرفی به میان بیاورم؛ چرا که دیالیکتیکِ مابین دانسته و نادانسته های درونم هیچگاه نتیجه ی مشخصی را در پیش نداشته و هرچه بیشتر جست و جو کردم کمتر دانستم که چه چیزی را باید بیان کنم.

تنها شیوه ی مطمئنی که میتوانم راجع به اجرای مده آ عنوان کنم استفاده از رقص های فولکلور هندی (بهاراتانانیام، اودیسی و کاتاک)‌ برای اجرای آیین پرستش لرد شیوا است.